Bún cá rô đồng
Bún cá rô đồng thì có thể tìm thấy khắp mọi nơi nhưng để thưởng thức món bún cá rô vừa thơm, vừa hấp dẫn vừa đậm đà hương vị thì bạn phải về đất Hải Dương.
Cá rô đồng xuất hiện nhiều vào tháng tư âm lịch hàng năm, đây cũng là khoản thời gian người ta đi đánh bắt cá nhiều nhất năm. Để làm bún cá rô đồng ngon đòi hỏi cá rô phải tươi ngon, Cá rô đồng đem chia làm 2 phần, 1 phần dùng làm nước lèo (nước dùng), một phần dùng để sắp lên tô bún trông cho đẹp mắt.
Điểm đặc biệt của bún cá rô đồng Hải Dương là nước dùng không cần dùng thêm xương heo, thịt heo, mà chỉ thuần là cá rô đồng là đủ. Nước dùng sẽ thơm và ngọt mùi cá tươi, đúng chất một món bún cá ngon. Người ta còn dùng gừng đập dập và ớt bỏ vào để át đi mùi tanh của cá để nồi nước thơm ngon đúng điệu. Thêm nữa, bún cá rô đồng thường ăn kèm rau sống, mà phổ biến là rau muống, rau thơm hoặc rau bông chuối.
Bánh gai Ninh Giang
Có lẽ, không ai còn lạ lẫm với món bánh gai làm từ bột nếp, đậu xanh, deo dẻo, thơm ngậy. Thế nhưng bánh gai Ninh Giang lại mang một hương vị rất riêng, đặc trưng của miền quê Hải Dương.
Công đoạn làm bánh được người Ninh Giang làm rất cẩn trọng. Từ cách chọn hạt gạo, hạt đỗ cũng phải sành. Đỗ xanh, phải là loại đỗ chè, hạt nhỏ,vỏ hơi mốc mốc. Cho tay vào thúng đỗ phải nghe thấy tiếng xạo xạo, coong coong của hạt đỗ già đã tách.
Khi được nấu lên đỗ mới bở, thơm và ngậy. Đỗ đãi sạch vỏ, bỏ sạn, đem cho vào nấu chín. Mở vung nồi đỗ, mùi thơm thơm ngầy ngậy xộc vào cánh mũi; phải đợi một chút, quay mặt cho hơi bay vợi đi, khi đó mới nhìn rõ màu vàng ươm, mỡ màng của đỗ. Hạt đỗ căng tròn, nhón tay xiết lại, nhấc hai đầu ngón tay thấy dinh dính, nhưng xốp và mịn. Nghiêng dưới ánh sáng. thấy những hạt sáng như của khoai tây luộc bở tơi.
Nhân bánh cũng được chuẩn bị công phu không kém. Mỡ cánh (mỡ cổ lợn) được muối bằng đường thật khéo, sao cho mỡ lợn không còn ngấy, có độ giòn như mứt bí. Hạt sen chế biến sao cho mỗi hạt đều mềm và không nát, còn nguyên hương vị.
Bánh gai được nặn từ bàn tay của những người thợ bánh khéo léo có hình vuông nhỏ nhỏ xinh xinh mà chất chứa trong đó là bao nhiêu đặc sản của đất trời.
Sau khi nặn, bánh được gói bằng lá chuối khô, gói nhiều lớp để có thể giữ bánh được lâu và mang đi xa. Người Ninh Giang không luộc bánh gai mà hấp trong khoảng hai tiếng đến khi bánh dậy mùi thơm ngậy đặc trưng.
Những người con của vùng đất Hải Dương dù đi xa nơi đâu cũng không thể quên được bánh gai quê nhà.
Khi ăn bánh, thực khách sẽ phải ngất ngây với vị ngọt mà thanh, vị ngậy mà không ngán, lại dẻo mịn từ vỏ bánh đến mềm xốp của nhân bánh.
Bánh đa gấc Kẻ Sặt
Bánh đa gấc Kẻ Sặt là một đặc sản không thể bỏ qua khi đến Hải Dương. Nguyên liệu làm bánh gồm những nguyên liệu giản dị như gạo, đường, vừng, lạc, dừa thái mỏng và hương vị gừng tươi.
Để có thể làm ra những cuộn bánh đa người làm phải rất công phu và nhiều công đoạn. Nguyên liệu làm ra bánh phải được lựa chọn rất kỹ. Gạo làm cần đạt yêu cầu ngọt, tơi và nhiều bột. Vừng cũng phải chọn loại vừng tốt, loại vừng tấm là tốt nhất. Lạc được chọn phải là loại lạc già, nhân to, mẩy để dễ thái mỏng. Dừa phải chọn loại dừa già, cùi dày.
Khi đã có được các nguyên liệu đạt tiêu chuẩn, người làm bánh ngâm gạo trong nước sạch khoảng từ 1 đến 2 tiếng. Sau đó, vớt lên để ráo và cho vào cối xay. Những gia đình làm bánh lâu năm đều có cối xay bột bằng đá và xay thủ công. Trong quá trình xay gạo, vừa xay vừa đổ nước vào để bột có nồng độ vừa phải, không loãng cũng không quá đặc để vắt lọc bằng vải.
Để có được nước bột vừa có vị ngọt, lại có vị của gừng tươi, những người làm bánh đã đun chảy đường và hòa với bột; gừng tươi thì được giã nhỏ và lọc lấy nước. Sở dĩ phải giã nhỏ để vị gừng được hòa tan trong nước, khi ăn, người ăn không gặp phải những miếng gừng trong bánh, tránh việc quá cay tại một chỗ.
Ngoài nước bột ngọt vị đường và thơm vị gừng, bánh còn được gia thêm vừng, lạc thái mỏng và dừa. Vừng đem ngâm, xát bỏ vỏ; lạc sống được thái thật mỏng, sau đó sảy bỏ vỏ. Dừa thái mỏng thành từng sợi.
Bánh đa gia truyền có màu vàng óng nhưng hiện nay người ta còn cho thêm cả gấc để tạo màu đỏ hấp dẫn, vì vậy mới có tên là bánh đa gấc Kẻ Sặt.
Những chiếc bánh đa có màu bắt mắt, vị bùi của lạc, vị ngọt của dừa, vị thơm nồng của gừng tươi hòa lẫn với mùi hương gạo mới.
Vải thiều Thanh Hà
Vải thiều Thanh Hà được mênh danh là "bà hoàng" của các loại vải. Vải thiều hạt nhỏ, màu nâu đen, cây vải tuổi càng cao thì hạt càng nhỏ, có nhiều trái gần như không có hạt và lớp cùi dày mọng nước.
Trái vải lớn cỡ ngón chân cái, tạo thành chùm, vỏ màu đậm hơi sần sùi. Vị ngọt dịu mát hòa lẫn với mùi thơm của nước vải ngấm vào tận răng người thưởng thức. Hương vị của vải thiều Thanh Hà khi ăn xong còn vương vấn mãi.
Bánh đậu xanh Hải Dương
Đặc sản nổi tiếng nhất của Hải Dương phải kể đến là những chiếc bánh đậu xanh ngọt lịm, thơm phức. Đến Hải Dương ai cũng một lần thưởng thức đặc sản bánh đậu xanh và mang về làm quà cho người thân. Bánh được làm từ những nguyên liệu gần gũi với người nông dân: đậu xanh, đường tinh, mỡ lợn, tinh dầu hoa bưởi. Cái độc đáo, hấp dẫn của bánh nằm ở những công đoạn vô cùng tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế của người chế biến.
Tùy theo khẩu vị, thực khách có thể chọn lựa bánh có độ ngọt khác nhau. Có loại bánh cho thêm bột đậu đỏ, hạt sen hay lạc nhân vào bánh. Bánh đậu xanh Hải Dương có vị thơm, bùi của đậu, chút ngầy ngậy mà không ngán của mỡ lợn, chút ngọt của đường kết tinh và mùi tinh dầu man mát của hoa bưởi.
Rươi Tứ Kỳ
Về Tứ Kỳ - Hải Dương mà không thưởng thức những món rươi ở đây thì quả thực là điều tiếc nuối. Mùa rươi bắt đầu từ tháng 8 âm lịch, món chả rươi là món dễ chế biến và thơm ngon nhất vùng quê này.
Chả rươi được làm theo phương thức gia truyền, thơm lừng hấp dẫn. Món rươi có thể “đánh gục” cả những người có khẩu vị khó tính nhất. Vị ngậy ngậy ngọt đậm của thịt rươi trộn với trứng gà, và mùi thơm thanh thanh của vỏ quýt cộng với húng thơm hấp dẫn lưu lại hương vị khó quên. Ngoài chả rươi còn có món nem rươi, lẩu rươi, rươi rang muối… cũng được ưa thích.
Chả rươi không chỉ phổ biến ở vùng đất Tứ Kỳ, món ngon này còn được gọi với cái tên rất thân thuộc Chả rươi - đặc sản mùa thu của miền Bắc. Bạn có thể bắt gặp món chả rươi ở các tỉnh miền Bắc, nhưng không đâu ngon bằng chả rươi Tứ Kỳ.
Ngoài 6 món đặc sản Hải Dương trên đây, bánh gấc Ninh Giang cũng là một món ẩm thực không thể thiếu của vùng đất Hải Dương. Đến Ninh Giang mà không thưởng thức bánh gấc thì thật là phí.